Bł. Klara Ludwika Szczęsna w ikonografii sercańskiej

Matka Klara — Na chrzcie świętym otrzymała imię Ludwika – pochodzi ono od germańskiego imienia Chlodwig, znaczy sławny, waleczny. Kiedy wstąpiła do Zgromadzenia nadano jej imię Klara – co oznacza jasna, sławna. Natomiast nazwisko Szczęsna – to szczęśliwa, błogosławiona.

Gdy przyjrzymy się bliżej znaczeniu tych słów, można zauważyć, że takie też było życie m. Klary: waleczne, jasne, szczęśliwe;
waleczne – o chwałę Bożą
jasne – w wypełnianiu woli Bożej
szczęśliwe – bez granic rozmiłowana w Bożym Sercu.

Tak też przedstawiano ją w ikonografii, czego wyrazem jest symbolika znajdujących się na obrazach przedmiotów jak: krzyż, książka i czaszka. Współczesny nam malarz Andrzej Głuszyński, włożył w jej ręce róże. Częstym jej gestem, jest trzymanie w ręku różańca, co wskazuje na wielką wartość modlitwy w jej życiu.

Do najnowszych ujęć portretowych powstałych w latach dziewięćdziesiątych ubiegłego stulecia malarze krakowscy: Stanisław Jakubczyk i Andrzej Głuszyński – inspiracje czerpali z fotografii, z wydarzeń życia m. Klary i własnego pomysłu. 

Obraz z przedstawieniem postaci m. Klary Szczęsnej, namalowany przez Stanisława Jakubczyka, powstał w 1995 roku. M. Klara przedstawiona jest postawie stojącej. Zauważyć można dyskretny ruch postaci lekko pochylonej w stronę widza, jakby chciała swoim spojrzeniem kogoś ogarnąć. Ma na sobie zarzuconą pelerynę, spod której widać wyraźnie serce wyhaftowane na szkaplerzu lekko przykryte przez zakonny krzyżyk. Prawą ręką podtrzymuje oparte na piersi Konstytucje, lewą zaś wskazuje na różaniec. Obraz nacechowany jest bogatą symboliką koloru tła – odcień mocnej czerwieni może wskazywać na ogień Ducha Świętego, który zapala w wiernych ogień miłości, ale kolor czerwony z odcieniem żółtego może oznaczać walkę o życie wierne Bogu, kolor ten przechodząc w delikatny róż symbolizuje dziecięcą czułość i ufność. Najwyżej płomienia uwidacznia się barwa żółta, która okala ramiona i głowę, barwa ta jest kolorem dojrzałego zboża oraz złota, wskazuje ona na wieczne światło, chwałę i godność. Oparte na piersi Konstytucje. są wyrazem jej wierności prawu zakonnemu, zachęcała siostry do ukochania karności zakonnej, szacunku i wierności dla Ustaw, mawiała: Przede wszystkim zaś trzeba zachować regułę, bo kto zachowa regułę może być kanonizowany nawet bez cudów.

Malarz Andrzej Głuszyński ukazał postać m. Klary Szczęsnej w trzech czwartych, wydaje się być jakby stojąca. Matka w narzuconej na habicie pelerynie w prawej ręce trzyma niewielki bukiet róż skierowany ku dołowi. Ręka lewa opuszczona, lekko ukryta jest pod peleryną. W symbolice chrześcijańskiej róża jest symbolem męczeństwa, oznacza również przemijanie, zaślubiny, wieczność. W ręku m. Klary, ta jedna rozwinięta róża symbolizuje zaślubiny jedynemu oblubieńcowi – Chrystusowi.

Andrzej Głuszyński jest także autorem portretu m. Klary umieszczonego w epitafium jej poświęconemu, obraz powstał w 1992 roku. Przedstawiono ją w postawie siedzącej, w prawej ręce trzyma książkę (prawdopodobnie Konstytucje Zgromadzenia), opartą o stolik. W tle widoczny jest krzyż, lekko pochylony w stronę jej postaci. Pod krzyżem autor umieścił bukiet rozwiniętych róż. Krzyż i róże są symbolem dojrzałości przez męczeństwo cierpienia, do królowania z Chrystusem w wieczności. Życie . Klary było naznaczone cierpieniem, długotrwałą chorobą. Można by zapytać, skąd czerpała siły do znoszenia tylu cierpień? Pewną wskazówką mogą być słowa modlitwy m. Jadwigi Wilkowskiej, jej uczennicy: Przenajświętszy Sakrament może ukoić tę niemą boleść. Przy Tobie, o Panie, dusza zakonna przyjmuje kielich goryczy i wstaje wzmocniona. Przypomina sobie, że wstępując do zakonu przyszła po to, aby znaleźć Krzyż, a kiedy Pan Bóg wprowadza ją na tę drogę, Przenajświętszy Sakrament daje jej moc potrzebną do dźwigania krzyża. Tak też było w życiu Matki Klary.

Najstarszym obrazem przedstawiającym m. Klarę Szczęsną, jest portret nieznanego autora znajdujący się w klasztornym muzeum. Prawdopodobnie powstał on jeszcze za jej życia. Klara Szczęsna w postawie siedzącej skierowana jest w prawą stronę do widza. W lewej ręce trzyma książkę grzbietem opartą o stolik. Prawa ręka wspiera się o poręcz krzesła. Palec wskazujący lewej ręki, jakby zatopiony w księdze – w Ustawach – jest wskazaniem drogi do świętości. S. Cyryla Kosmowska wspomina: Matka Klara wykładała ustawy Zgromadzenia tak przystępnie, dokładnie, z wielką miłością zachęcała, by żyć i pracować dla miłości Pana Jezusa i Jego Boskiego Serca.

Widoczne na obrazie: krzyż i czaszka, które Matka miała w swoim pokoju, ustawione na okrągłym stoliku, są symbolem pokuty i ofiary z miłości ku Ukrzyżowanemu.

Ikonograficznego przedstawienie m. Klary  zastosowano w medalierstwie w 1994 roku z okazji 100-lecia Zgromadzenia Służebnic Najświętszego Serca Jezusowego – Klara Szczęsna u boku Założyciela św. Józefa Sebastiana. Obydwie postacie ukazane są na pierwszym planie, co symbolizuje, że matka na równi z Józefem Sebastianem troszczyła się o Zgromadzenie. Po jej śmierci pod datą 7 lutego Ojciec zanotował: Po południu, po długich i bolesnych cierpieniach zmarła Matka Klara Szczęsna, która pracowała ze mną przy zakładaniu Zgromadzenia. Odznaczała się wielką roztropnością i miłością w prowadzeniu sióstr, a męstwem i cierpliwością w znoszeniu ciągłych chorób i wewnętrznych udręczeń. Za jej rządów zgromadzenie doszło do znakomitego rozwoju. Na medalu m. Klara prawą rękę trzyma na wyhaftowanym na szkaplerzu sercu. Serce jest symbolem człowieka wewnętrznego, symbolizuje sumienie, jest źródłem życia religijnego i moralnego. Poprzez ten gest m. Klara Szczęsna wytycza siostrom sercankom program życia. Mawiała: Oblubienica Chrystusowa tak ściśle łączy się ze swym Oblubieńcem, że wraz z Nim jedną zna obawę, jedną ma myśl, jedną zdobyła naukę, jedno ma pragnienie, jedną miłość, jedno zajęcie, jednego ducha, jeden cel, jedno ma mieszkanie – Serce Pana Jezusa.
czyli - czyni Wszystko dla Serca Jezusowego.