Etymologicznie wyraz charyzmat wywodzi się z języka greckiego, od słowa charis - łaska, i należy je dosłownie tłumaczyć, jako dar łaski darmo dany.
W szerszym znaczeniu słowo to odnosi się do specyficznych darów Ducha Świętego udzielanych konkretnemu człowiekowi (w przypadku instytutu życia konsekrowanego jest nim założyciel), służących ku zbudowaniu Kościoła, niezależnie od dyspozycji tej obdarowanej osoby, gdyż nie są dane dla jej własnego uświęcenia, lecz przede wszystkim dla dobra całej wspólnoty.
Charyzmat instytutu zakonnego wyraża i przedstawia jakiś wybrany aspekt tajemnicy z życia Jezusa Chrystusa, będącym szczególnym znakiem jego tożsamości oraz realizacji jego misji w Kościele. Ten aspekt rzutuje na konkretny wzór relacji z Bogiem i ze środowiskiem, na cechy duchowości, a także na praktykowania rad ewangelicznych i formy działalności. Z kolei poprzez duchowość w sensie chrześcijańskim należy rozumieć sposoby przeżywania przez ochrzczoną osobę osobistej więzi z Bogiem objawiającym się w Jezusie Chrystusie. Natomiast w odniesieniu do życia konsekrowanego oprócz tego aspektu, określa ona jeszcze nijako wewnętrzną sylwetkę osoby składającej śluby w tym a nie innym instytucie.
W swoich odwiecznych zamysłach, poprzez św. Józefa Sebastiana Pelczara oraz przy pomocy bł. Matki Klary Szczęsnej, Bóg powołał do istnienia 15 kwietnia 1894 w Krakowie Zgromadzenie Służebnic Najświętszego Serca Jezusowego. Siostry potocznie zwane sercankami tworzą zgromadzenie kontemplacyjno- czynne, habitowe, oparte na III regule św. Franciszka z Asyżu.
Ks. Pelczar, późniejszy Biskup przemyski będący wielkim czcicielem Najświętszego Serca, zapragnął, aby utworzone przez niego Zgromadzenie czerpało swoją inspirację i natchnienie do podejmowanego wszelkich działań apostolskich z kontemplacji tajemnicy Bożego Serca. Podczas uroczystej mowy przy założeniu Zgromadzenia zwrócił się do pierwszych sióstr w uroczystej mowie: „Służebnice Serca Jezusowego, waszym szczególnym zadaniem ma być pracować nad rozszerzeniem nabożeństwa do Boskiego Serca. (…) Dziś to nabożeństwo rozkrzewiło się szeroko po świecie, ale nie jest ono jeszcze tak gorące i powszechne, jak tego pragnie sam Zbawiciel i jak się o to troska Jego Oblubienica Kościół św. Niechże tedy i waszym staraniem będzie, Służebnice Serca Jezusowego, za miłość niezmierzoną odwzajemniać się miłością bez ograniczenia i wynagradzać Panu te zniewagi, jakie od tylu zaślepionych lub niewdzięcznych ponosi, a nadto rozszerzać wedle sił cześć i miłość Serca Jezusowego.” Te słowa skierowane przez Założyciela, niejako stały się fundamentem oraz oparciem zarówno dla sercańskiego charyzmatu i duchowości przyjętej przez Zgromadzenie, wyznaczając każdej siostrze sercance sposób i styl życia, na jaki decyduje się poprzez włączenie się w tą rodzinę zakonną. Tak, więc siostry złączone z Chrystusem- Boskim Oblubieńcem ślubami czystości, ubóstwa i posłuszeństwa, wpatrzone w Jego przykład życia, są powołane do doskonałej miłości, której wzór czerpią przede wszystkim poprzez kontemplację i rozważanie Bożej miłości objawionej światu w Jego Najświętszym Sercu. Ten szczególny wewnętrzny rys upodobnienia własnej miłości do miłości Chrystusa staje się motywem działania dla wszystkich Służebnic Najświętszego Serca Jezusowego. Zadanie to siostry podejmują przede wszystkim oddając cześć Bogu, poprzez uwielbianie Go w Trójcy Świętej w tajemnicy Najświętszego Serca oraz szerzenie królestwa miłości tego Serca w życiu codziennym oraz ekspiację za zniewagi i grzechy, jakich wciąż doznaje od ludzi.
Z tego pełnego miłości oddania i zjednoczenia z Jezusowym Sercem siostry sercanki czerpią siłę i moc do podejmowania zadań apostolskich w duchu własnego charyzmatu, jaki został odkryty a następnie przekazany Zgromadzeniu przez ich Założycieli. Siostry odpowiadając na nieskończoną miłość, jakiej każdego dnia każda doświadcza od Boga, podejmują działalność apostolską, wśród których na pierwszym miejscu zajmuje praca wśród dziewcząt, zwłaszcza wymagających moralnej opieki. Otaczają również swoją miłością dzieci i młodzież, ubogich; podejmują opiekę nad chorymi, zwłaszcza w szpilach, zakładach i w domach a także katechizują w szkołach, wszczepiając w młode pokolenie religijne wartości. Ponadto siostry podejmują pracę poza granicami Polski, posługując we Francji, Rzymie czy Stanach Zjednoczonych. Siostry wyjeżdżają również na misje do Boliwii, Argentyny, na Jamajkę i Ukrainę.
Jaka jest duchowość Służebnicy Najświętszego Serca Jezusowego? Na pewno na pierwszy plan wysuwa się duchowość sercańska, która jak to zostało już wcześniej zaznaczone czyni z Jezusowego Serca duchowe centrum odniesienia każdej siostry sercanki. Tak, więc zewnętrznym znakiem umiłowania ponad wszystko Bożego Serca i wejście z Nim w komunię jedności poprzez składane śluby jest symbol Najświętszego Serca, który każda siostra nosi wyszyty na szkaplerzu oraz słowa: „Chwała Najświętszemu Sercu Jezusowemu. Chwała na wieki”, którymi siostry się wzajemnie pozdrawiają. Ponadto wpatrzone w przykład Założycielki Zgromadzenia, bł. Matki Klary Szczęsnej siostry w swojej codzienności się starają się realizować i żyć dewizą: „Wszystko dla Serca Jezusowego”. Codzienne zapatrzenie w Chrystusowe Serce i zamyślenie o kenozie Syna Bożego kształtuje w Służebnicach Najświętszego Serca Jezusowego postawę służby i uniżenia, przypominając słowa samego Chrystusa: „Uczcie się ode Mnie, bo jestem cichy i pokornego Serca.” Szczególną nauczycielką i mistrzynią modlitwy i życia duchowego dla każdej siostry sercanki jest Niepokalana Dziewica Maryja, Ta, która najdoskonalej pełniła na ziemi wolę Bożą. Jest Ona pewną orędowniczką u tronu Bożego Serca. Zaś św. Ojciec Franciszek z Asyżu staje się dla sióstr przykładem umiłowania franciszkańskiego ubóstwa i radosnego wyrzeczenia.